top of page
Zdjęcie autorachilaquiles

Mathias Goeritz

Zaktualizowano: 5 maj 2019

Gdańszczanin, który tchnął poezję i emocje w beton. Dla niego głównym zadaniem sztuki było maksymalizowanie emocji u odbiorcy i twórcy.


Rzeźbiarz, malarz, architekt, który w 1953 roku ogłosił “Manifiesto de la Arquitectura Emocional” , expose dla nowoczesnej architektury meksykańskiej. Zdaniem Goeritza sztuka, w tym architektura, jest refleksją stanu duchowego człowieka danej epoki.

Stąd jego projekty są konkretne, minimalistyczne, monumentalne, publiczne. Takie podejście w latach pięćdziesiątych, gdy społeczeństwo meksykańskie parło ku nowoczesności, ku praktycznym i funkcjonalnym rozwiązaniom służącym urbanistycznym masom, było odważne i nonkonformistyczne.


Postawienie na ekspresję i na dostarczanie przeżyć, nie tylko estetycznych, a duchowych i emocjonalnych, było tym co krzyczało w pracach Goeritza przez całą jego karierę.



Wraz z manifestem zaprojektował El Eco - Muzeum Eksperymentalne dla wszystkich, którzy przetwarzają z stany emocjonalne, duchowe swoje i społeczności, w której funkcjonują i przetwarzają. Jego nazwa nawiązuje do idei instytucji bycia ekosystemem dla możliwości artystycznych nieskończonych Meksyk (su nombre refiere al “eco de posibilidades artísticas infinitas del México” de la época).


Człowiek z Północy, który odnalazł się w kraju węża (el Serpiente) i piramid, stworzył trwałe przyjaźnie z Daniele Montem (promotor, mecenas) i Luisem Barraganem (architekt). Wzbudził jednak niechęć i gwałtowną krytykę tytanów meksykańskiej sztuki - Diego Rivery i Davida Alfaro Siqueirosa, którzy nazywali go oszustem, pozbawionym talentu i przygotowania ("Se trata de un simple simulador, carente en absoluto del más mínimo talento y preparación para el ejercicio del arte del que se presenta como profesional").


Ekspresjonizm i minimalizm Goeritza był w absolutnej opozycji do figuratywnych fresków muralistów. Wraz z przyjazdem Niemca szło nowe, które nadało formę i ducha modernizmowi meksykańskiemu, lat sześćdziesiątych. Jego przykład jak i nauczenie wpłynęły na kolejne pokolenia budowniczych i architektów Meksyku- Ricardo Legorreta, Mario Pani, Teodoro González de León, Juan Sordo Madaleno, Pedro Ramírez Vázquez.



zdjęcie: Flor Garduño

Mathias Goeritz. Dibujo ideográfico del Museo Experimental El Eco, 1952. Luis Enrique Noriega Collection, źródło: www.museoreinasofia.es

CV

04.04.1915- ur. w Danzing (ówczesny Gdańsk) jako Werner Mathias Goeritz Brunner

1949- przeprowadzka do Meksyku

1941- ucieczka z hitlerowskich Niemiec, schronienie najpierw w Maroku, Hiszpanii

04.08.1990- śmierć w Mieście Meksyk


La Osa Mayor. Mathias Goeritz (México) Altura: 15m. Consiste de siete columnas poliédricas con un acomodo idéntico a las estrellas de la constelación Osa Mayor. Ubicación: Palacio de los Deportes

edukacja


1934- 1940 studia na Friedrich-Wilhelms-Universität w Berlinie

uczył się również na zajęciach u Max Kausa i Hansa Orlowskiego na Akademii Rzemiosła i Sztuki w Charlottenbergu


miejsca: Berlin, Tetuan (Maroko), Madryt,Guadalajara, Mexico City



wystawy (wybrane)

2018 Posición Provisional / Temporary Situation. Sketches and models by Mathias Goeritz, Proyecto Paralelo, Mexico City


kolekcje


techniki, materiały

metale , beton, grafika, rasunek


dziedziny sztuki


kierunki

minimalizm, modernizm, konkretyzm, geometryczna abstrakcja


najważniejsze prace

La serpiente de El Eco (1953)



el Serpiente w El Eco , źródło http://www.cronica.com.mx/notas/2006/259823.html

Torres de Satélite (1957-58)


Goeritz i Barragan w pracowni, przy makiecie

Mathias Goeritz, malarz, Jesús Reyes Ferreira, Luis Barragán stworzyli 5 zbudowali pięć trójkątnych pryzmatów z betonu o różnych kolorach i rozmiarach (najwyższy mierzący 52 metry) w nowej części miasta- Ciudad satélite .


Mensaje de oro (Poemas concretstas)


Mensaje, 1959, https://www.phillips.com/detail/MATHIAS-GOERITZ/NY010915/27

Mensaje, 1963, https://www.phillips.com/detail/MATHIAS-GOERITZ/NY010516/17

Pocos cocodrilos locos (Poema mural, 1967)


Fasada kawiarni w Zona Rosa w Mexico City, zniszczona przez trzęsienie ziemi w 1985 roku.

La Ruta de la Amistad (1968)


La osa mayor


El Laberinto de Jerusalén (1973-74)


Makieta projektu Laberinto de Jerusalem, źródło: MALBA http://malba.org.ar/en/coleccion-online/decada/1970/?idobra=2016.04


THE ALEJANDRO AND LILLY SALTIEL COMMUNITY CENTER, na podstawie projektu Goeritza, źródło https://www.spector-amisar.com/community-center




konteksty i powiązania


Wśród partnerów artystycznych Goeritza byli inni wielcy architekci epoki: Luis Barragán, Mario Pani.


Goeritz zaczął pracować w Meksyku w latach pięćdziesiątych, w okresie gwałtowej urbanizacji i masowych migracji z prowincji do dużych miast. Kolejna dekada jego działalności powiązana jest okresem prosperity, cudu meksykańskiego, który przyniósł pewność siebie bogacącej się klasie średniej i warstwie profesjonalistów, którzy zamawiali nowoczesne budynki, wzornictwo i dzieła sztuki.


W tej początkowej fazie twórczości, nadal w Meksyku ważną rolę odgrywają muraliści, Diego Rivera (umiera 1957 r.), David Alfaro Siqueiros (umiera w 1974 r.), sztuka zaangażowana w promowanie idei meksykańskiej rewolucji oraz w budowanie narodowych symboli opartych o kulturę hiszpańską i rdzenne tradycje różnych plemion indygenistycznych. Goeritz z abstrakcjonizmem, koloryzmem był absolutną nowością w kręgach artystycznych i wyższych przeżywającego gwałtowne zmiany społeczeństwa.


Lata pięćdziesiąte i sześćdziesiąte w gospodarce meksykańskiej oznaczały industrializację, początek maquilladoras, które powstawały dzięki inwestycjom zagranicznym głównie na Północy, ale też w środkowych stanach republiki.


Rok 1968, w którym odbyły się w Mexico City letnie Igrzyska Olimpijskie (z okazji których Mathias Goeritz organizuje budowę La Ruta de Amistad) miały być demonstracją nowoczesności i dojrzałości Meksyki na arenie międzynarodowej, świadectwem progresu i bogactwa. Tymczasem objawiły słabość systemu społecznego, kontestację młodych i rozczarowanie społeczeństwa brakiem realizacji obietnic rewolucji meksykańskiej (zrównoważony rozwój, dystrybucja bogactwa narodowego, ograniczenie ubóstwa, reforma rolna). W tym samym roku, doszło do największych strajków studenckich przeciwko reżimowi politycznemu i do krwawego tłumienia tych protestów przez aparat bezpieczeństwa i wojsko. Masakra na placu Tlatelolco, która kosztowała życie 300-400 protestujących, sprawiła, że elity intelektualne, artyści, pisarze, odwrócili się od rządzącej partii PRI. Przemoc pańsytwowa pokazała, że Meksyk ani nie był nowoczesny ani rozwinięty.




inspiracje

Group Zero, Yves Klein, Lucio Fontana.


O swojej twórczości



" La idea de EL ECO nació del entusiasmo desinteresado de unos hombres que querían dar a México el primer “museo experimental” abierto a las inquietudes artísticas del mundo actual. Ayudaron con consejos valiosos los arquitectos Luis Barragán y Ruth Rivera."


«…cuando llegué en 1949, México estaba en su momento de auge, estaba cambiando de un país subdesarrollado a un país en desarrollo, había un ritmo de construcción admirable en esta ciudad de entonces dos y medio millones de habitantes; grandes obra viales y sobre todo la Ciudad Universitaria, que significó un momento cumbre para la arquitectura mexicana, dejaban a todo mudo con la boca abierta. Después vendrían las obras de Brasil o Venezuela, pero el arranque estuvo aquí y, pasados unos años, otro momento importante fue el de las cubiertas de Candela, pero nunca como con C.U.; estas obras parecían cuentos de hadas para los arquitectos de otros mundos quienes, en el mejor de los casos, construían la casita de su abuela y ésa era su obra. Cuando llegué caí en un ambiente de extraordinario trabajo, en contraste con España, donde todo era estéril y sin espíritu, aquí todo era planear grandes cosas en un ambiente de locura absoluta, se abrían grandes avenidas, se rompía y se construía con locura; un ambiente así me pareció el paraíso. Me recibieron atentamente y mientras que en Europa cuando declaraba algo todo mundo me preguntaba dónde lo había leído o se me comentan que Sartre lo había dicho mejor, aquí por el contrario, palabra que yo hablaba era escuchada, tontería o cuadro que yo enseñaba era bien recibido; esta actitud le hace mucho bien a un complejo de inferioridad y me enamoré de México.»

17 wyświetleń0 komentarzy

Ostatnie posty

Zobacz wszystkie

Comments


bottom of page